Onze sto­ï­cijnse blik op 2023.

Door Henk Kras

De wereld lijkt momen­teel cha­o­ti­scher dan ooit. Oorlog in Oekraïne; enorme inflatie; gedoe met gas en de gas­prij­zen; de recessie die nu toch echt schijnt te beginnen, alhoewel anderen weer zeggen dat we een traag herstel kunnen ver­wach­ten; een nakend zorg­in­farct; kli­maat­ver­an­de­ring en natuur­ram­pen; popu­lis­ten die her en der aan de macht komen en ga zo maar door. Het is niet zo vreemd dat op dit moment een nogal apo­ca­lyp­tisch wereld­beeld dominant is. Het lijkt wel alsof iedereen alleen maar een git­zwarte toekomst kan zien. Maar bij Stoic zien we dat anders. 

Dat komt door onze inspi­ra­tie­bron: de eeu­wen­oude Griekse sto­ï­cijnse filo­so­fie.
Deze filo­so­fie stelt dat de mens zich vrij moet maken van emoties om gelukkig te worden. Emoties worden door het sto­ï­cisme niet ontkend, maar de stoïcijn kiest ervoor om zich er sim­pel­weg niet meer door te laten leiden, waardoor men met een grote sere­ni­teit door het leven kan gaan. Men staat in feite boven de gebeurtenissen. 

Als we met deze sto­ï­cijnse blik om ons heen kijken, dan moeten we con­sta­te­ren dat we met z’n allen door de chaos van dit moment col­lec­tief worden over­spoeld door onze emoties. De feiten ver­tel­len ons dat de wereld inder­daad in een enorme over­gangs­fase is beland, maar we weten ook dat de emoties van het moment de zaak altijd nog eens extra zwart kleuren: in het moment zelf lijkt het net alsof de put waar we in zitten niet dieper kan zijn dan dat ‑ie is. Denk maar aan een wor­tel­ka­naal­be­han­de­ling bij de tandarts: terwijl u daar op de stoel ligt, is uw leven een hel waar geen einde aan lijkt te komen; 30 minuten later staat u weer buiten en dan ziet de wereld er al weer heel anders uit. 

Deze emoties worden mede ver­oor­zaakt doordat we niet goed in staat zijn om voorbij de horizon van dit moment te kijken. Iedereen vergeet dat we bij­voor­beeld in de jaren tachtig van de vorige eeuw op een andere manier net zo diep in de put zaten: de westerse economie ver­an­derde van een pro­duc­tie-economie naar een dien­sten­eco­no­mie. Pro­duc­tie vertrok naar lage­lo­nen­lan­den, met massa-ont­slag­gol­ven tot gevolg. Het leek wel alsof half Neder­land werkloos thuis zat. ​“No Future” was het volks­lied van de punks; grote steden werden bevolkt door hero­ï­ne­junks die het als zombies op uw fiets of auto­ra­dio hadden voorzien; bin­nen­ste­den raakten door de ver­krot­ting onbe­woon­baar; de AEX ging maar één kant op en dat was omlaag en in 1989 schrapte Philips onder de naam ​’Operatie Cen­tu­rion’ wereld­wijd maar liefst 40.000 banen! Ook toen was iedereen ervan over­tuigd dat het absolute diep­te­punt was bereikt, net zoals nu.

Maar toch hebben we met z’n allen uit dit diepe dal weten te klimmen.
En dat is in de geschie­de­nis op talloze andere momenten precies zo gebeurd. Hoe uit­zicht­loos een situatie ook mag ​‘voelen’, de his­to­ri­sche feiten ver­tel­len ons dat de mens met al zijn tekort­ko­min­gen ook onge­lo­fe­lijk veer­krach­tig is. Dat is geen mening, dat is een feit. Denk maar aan hoe moedig de Oek­ra­ï­ners zich op dit moment tonen. Die men­se­lijke veer­kracht zorgt ervoor dat er uit­ein­de­lijk, op de langere termijn, altijd weer herstel optreedt, op wat voor manier dan ook. Alles gaat voorbij. Ook dit. 

En wat de sto­ï­cijnse filo­so­fie ons daarbij ook leert, is dat zaken waar men toch geen invloed op heeft beter gene­geerd kunnen worden. Steek uw energie in zaken die u wél kunt beïn­vloe­den. En dat geld ook voor uw vermogen. Onze klanten zijn logi­scher­wijs op dit moment ont­zet­tend aan het twij­fe­len over hoe ze hun geld moeten beleggen. Ons advies: de wereld is momen­teel inder­daad een totale chaos en col­lec­tieve emoties laten de beurs­koer­sen alle kanten op stui­te­ren. Maar wees bewust van het feit dat u daar geen enkele invloed op hebt en ook niet zult krijgen: u bent immers niet in staat om de toekomst te voor­spel­len. Dat kan niemand. Gelukkig kunt u wel ver­trou­wen op het feit dat alles uit­ein­de­lijk voorbij gaat, waardoor de wereld­eco­no­mie op de lange termijn altijd groeit. 

Zo toont de geschie­de­nis ons dat een recessie of beurs­krach nagenoeg altijd na 10 jaar is hersteld.
Al het geld dat u langer dan die tien jaar kunt missen kunt u dus met relatief veel ver­trou­wen beleggen in aandelen. Maar dan wel in alle aandelen wereld­wijd, omdat niemand kan voor­spel­len welke aandelen het goed gaan doen en welke niet. En ver­vol­gens wacht u in alle kalmte gewoon rustig af.

Anders gezegd: zie uw beleg­gin­gen als uw spaar­re­ke­ning:
U kijkt toch ook niet elke dag op uw spaar­re­ke­ning om te con­tro­le­ren of het geld er nog wel staat? Net zo min heeft het zin om de schom­me­lin­gen op de beurs en daarmee de stijging en daling van uw beleg­gin­gen van dag tot dag te volgen. Sterker nog: dat werkt ave­rechts, want we weten allemaal door welke emoties u wordt over­spoeld als u ziet dat de waarde tijdens een crash met bij­voor­beeld 20% is gedaald. Terwijl gewoon sto­ï­cijns blijven zitten uit­ein­de­lijk het beste is voor uw vermogen.

Maar stel nu, dat het onwaar­schijn­lijke toch waarheid wordt; stel dat in de toekomst blijkt dat dit moment in de tijd de start is geweest van een 100 jaar durende periode van (eco­no­mi­sche) krimp; dan nog doet u er ver­stan­dig aan om uw geld in alle aandelen wereld­wijd onder te brengen. Hoe dat precies zit hebben we eerder toe­ge­licht in dit blogar­ti­kel met de titel: ​‘Wat te doen als de eco­no­mi­sche groei stopt?’

Hopelijk lukt het u ook om het komende jaar een beetje afstand te nemen tot uw emoties. We kunnen er met z’n allen niet zoveel aan doen dat we emoties ervaren, maar we kunnen wel de keuze maken ons er minder door te laten leiden. Dat leidt tot betere beslis­sin­gen, zeker als het op beleggen aankomt. Het team van Stoic wenst u dan ook vooral veel kalmte en sere­ni­teit toe voor 2023. Alles gaat voorbij.